JEDINSTVO SUPROTNOSTI
Klub neistomišljenika. Salon odbačenih i onih koji imaju najveću svest o individualnosti. Neprekidni ciklus prednjačenja u apsolutnom nerazumevanju samih sebe. Inovativnost, kreativnost, spajanje nespojivog do tada, anarhizam, industrijalizacija, antidogmatizam, uništenje starih načela i zakonistosti logike, ismevanje „večne lepote“. Spajanje besmislenog u besmisleniju celinu, bar naizgled. Kreneš prvi,iz sve snage. Razbiju te,popljuju te,satru te (u tvoje vreme). Onda svi polako krenu za tobom.Dižu te u nebesa,jer ti si bio prvi, a tebe nema. Bolje rečeno, avangarda je pribežiste genijalnom slobodnom duhu, koji praveći otklon od “menjstrima”, stvarajući originalna idejna rešenja, probija i unapređuje isti taj “mejnstrim”, postavlja nove horizonte, za neku buduću avangardu, tj neoneoavangardu.
Avangarda je umetnički pravac, nastao od francuske reči iz vojske: avant – napred, izvidnica. Pravac je nastao na početku 20. veka i obeležava kompletno odbacivanje bilo kakvog klišea, naginjanje bilo čemu novom, posebnom. Avangarda je donela umetnost u vidu: slikanja jedne ravne linije na platnu koja bi bila prodata za trideset miliona dolara, ali i zaista velike umetnike, koji su zaista napravili nešto jedinstveno, kao što su Salvador Dali i Pablo Pikaso.
Avangarda je skup svih IZAMA, od kojih je meni najdraži i najbliži impresionizam. Taj izam je daleko od prenaglašenog, futurističkog, vulgarnog, agresivnog. Impresionizam u muzici, književnosti, slikarstvu. Dva Kloda- Klod Debisi i Klod Mone, a nikako ne smemo da zaobiđemo najpoznatijeg ruskog avangardistu- Majakovskog (Oblak u Pantalonama: “…..Vasiona spava, položivši šapu s krpeljima zvezda pod ogromno uho.”
Posle II. sv. Rata avangarda se nadovezuje na neoavangardu, koja traje do 1975, a nakon toga to je već neka nova, treća vrsta avangarde, ali svakako naziv avangarda je zapravo simbol za svaku vrstu borbe protiv istovetnosti, nehumanosti, ogrubljenja, okamenjenosti, gubitka veze sa tradicijom, borba protiv industrijalizacije i menjanja istinskih osobina čoveka. Umetnici bi uvek trebalo da teže novim kriterijumima, što je danas sve teže, jer vidimo masu koja štancuje isto, vidimo masu koja teži ka novcu, a beži od sebe, od stvaralaštva, od posebnosti, od drugačijeg i mišljenja, uopšte. Sloboda danas je okrenuta ka novcu, ka samoprodaji.
Jedan od neoavangardnih IZAMA kod nas, bio je signalizam (kombinovanje reči, znaka, gesta, zvuka- fonička poezija) Miroljuba Todorovića, koji je počeo sa eksperimentima u jeziku, uveren da nema revolucije u poeziji ukoliko se ona ne izvrši u njenom osnovnom medijumu — u jeziku. Revolucionisanje jezika poezije započeto je njegovom scijentizacijom – unošenjem simbola, formula, leksema i većih jezičkih iskaza iz egzaktnih nauka (fizike, biologije, hemije, matematike, biohemije, astrofizike) i vizualizacijom teksta (grafičko razlaganje reči, sintagmi i iskaza na slogove i slova kao znakove i njihovo rasprostiranje na prostoru stranice; unošenje neverbalnih znakova u tekst, kao što su crteži, grafikoni, fotografije i drugi elementi koji se kolažiraju), tako da je prva faza signalizma označena terminom scijentizam, a nju najbolje ilustruju knjige Miroljuba Todorovića Planeta (1965) i Putovanje u Zvezdaliju (1971) i ciklusi pesama Belančevina, Kiseonik, Ožilište kao i drugi, u kojima predmetno polje omeđuju kategorije Prostor, Vreme, Materija. Radi se o tome da postoji večita žudnja pesnika da svojim ukupnim snagama, delom, prodre do esencijalne osnove Kosmosa, shvaćenog kao celokupan Svet koji može da se poistoveti sa duhom koji ga posmatra.
Dakle, avangarda je osporavanje postojećih struktura, ukidanje hijerarhije i autoriteta, antiestetizam, depersonalizacija, tj. ukidanje ljudskog lika, kao centra, središta pažnje; razbijanje i nepoštovanje logičkog sleda i rasporeda, šeme, zatvorenih struktura utemeljenih po “zdravom smislu”, izmena funkcija, preplitanje vise žanrova radi potpune slobode, ukidanje podela, širenje žargonizama, stvaranje neologizama, uvođenje groteske, parodije, crnog humora, apsurda.
